كارشناس ارشد لهجه و ادبيات پارسي در شهرضا در گفت‌وگو با خبر نگار تسنيم، اظهار داشت: گيوه يك عدد از قديمي‌ترين صنايع دستي، پاپوش‌هاي سنتي آدم است كه آدم مبتكر مقطع قبلي با بهره‌گيري از مواد نخستين بسيار و ارزان بها با ذوق و سليقه سرشار خود مبادرت به ايجاد اين دست ساخته كرده مي باشد .
محمدرضا منصف افزود: گيوه يا اين كه ملكي، پاي‌افزار سنتي ما ايرانيان ميباشد كه شيوه آن از نخ پنبه‌اي بافته شده و با چرم به تخت چرمي، پارچه‌اي و يا اين كه لاستيكي دوخته مي شود .
او ابلاغ كرد: اين گونه پاپوش تابستاني سبك، بادوام و مطلوب براي راهپيمايي‌هاي طولاني، ويژه مردان روستايي و از پاراگراف صنايع دستي مناطقي از جمهوري اسلامي ايران مانند استان فارس، اصفهان، چهارمحال و بختياري و كرمانشاه بوده ميباشد .
اين معلم دانش گاه با ابلاغ اين كه كليه روند ساخت اين پاپوش، دستي ميباشد ولي از لحاظ صورت و دوخت در هر منطقه‌اي با حوزه ديگر گوناگون است، گفت: در لابه‌لاي متن‌ها پارسي مشخص و معلوم نميباشد كه از چه مقطع واژه‌هاي گيوه و ملكي به فعاليت گرفته شده چه قبل از اين دو واژه، بيشتر واژه‌هايي مانند موزه با انواع آن چون موزه چيني، موزه ساغري تبريز و موزه ساغري شيراز و پاي افزار و پاي چرمي و نيز كفش تا قرن هشتم هجري به عمل برده مي‌شده است .
او ابلاغ كرد: با تأسيس كارخانه‌هاي كفش چرمي ماشيني به ويژه كفش «ملي» در سال ۱۳۳۹شمسي و آن‌گاه كارخانه كفش «وين» و بعد از آن كارخانه «بلا» ضربه وحشتاكي به صنعت دستي گيوه‌دوزي زد .
روش ساخت سنتي گيوه در شهرضا در ايجاد گيوه سه نفر مشاركت دارند؛ رويكرد باف، تخت كش، ملكي دوز . راه و روش گيوه را زن‌ها با سوزن گيوه‌بافي و نخ سپيد سفت و چهارلا كه با چرخ‌هاي سابق تابيده ميشود و نام محلي آن نخ أرقاج – نوعي نخ قالي – است، دولا مي‌بافند .
يكي از بافندگان گيوه در گفت‌وگو با خبر نگار تسنيم، گفت: بافت گيوه از سر انگشت پا استارت گرديده و رديف‌هاي پشت سرهم به آن طولاني تر ميشود و به تدريج توسعه مي‌يابد، براي اين كه دهنه گيوه تنگ و جمع شود، هر زمان چهار خفت ناچيز مي شود وقتي ارتفاع زمينه لزوم به دست آمد و به رويه پا رسيد از دو طرف كم مي شود .
او افزود: در صورتيكه بخواهيم ۵۰ مراجعه‌نماييد و ۱۸ دوره و ۹ پاشنه (اندازه پاي بزرگ) بچينيم، نخ دولا را به مقدار يك متر تاب چپ داده، نخ را سر زانو بسته و گره ميزنيم يك عدد مي‌كشيم و دوباره از سمت راست آغاز ميشود تا يك رگ گيوه كامل شدن شود .
اين بانوي گيوه‌باف با اشاره به اينكه خط مش گيوه هرچه محكم‌تر چيده شود، بهتر است، ابلاغ كرد: سپس از اتمام يك رجوع كنيد (راه) با قيچي نخ را چيده و با خط‌كش و نوعي سوزن محكم روي مراجعه كنيد بافته مي كشيم به اين استدلال كه بافت از نيز گشوده شود، براي بافتن راه دوم، راز دو نخ را لينك ميزنيم و دوباره از راز رويه شروع به بافتن ميكنيم .
او افزود: در رويه‌بافي گيوه هرگز از گره به كار گيري نمي‌شود، وقتي روش گيوه بافته شد آن را در آب با مكاني مرطوب و نمدار نظير طاقچه‌هاي سابق قرار مي‌دهند تا سفت و محكم شود زيرا خريدار بيشتري خواهد داشت .
اين بافنده گيوه با ابلاغ اينكه براي بافت يك جفت خط مش گيوه بسته به سرعت دست بافنده، حداكثر دو روز ارتفاع مي‌كشد، گفت: وسايل كار يك رويه‌باف گيوه عبارت است از: گندوش- خط‌كش- نخ كه به زبان محلي دُلُمبه رسبون گفته ميشود .
گفتگوى محمد غرضي وزير سابق پست و تلگراف و تلفن در باره برند كفش ملي